De diagnose dyslexie (of een ander leesprobleem) kan pas definitief gesteld worden na minstens anderhalf jaar leesonderwijs. Er kunnen al vroeger signalen optreden zoals in de kleuterklas geen versjes kunnen onthouden of geen letters herkennen. Als kinderen leren lezen en schrijven, worden de signalen duidelijker. Het kind herkent de letters van het alfabet bijvoorbeeld niet. Maar ook indirecte signalen zoals niet graag naar school gaan, kunnen wijzen op lees- of leerproblemen. Als er veel dyslexie in de familie voorkomt, heeft je kind ook meer kans op dyslexie.
Je zorgen maken: het is een klein extra talent dat alle ouders meekrijgen. Sommige zorgen zijn terecht, andere dan weer niet. Denk jij dat je kind dyslectie of misschien een ander leesprobleem heeft? Dan wil je dit natuurlijk controleren.
Vroege signalen
Een juiste diagnose van dyslexie (of een ander leesprobleem) kan je pas maken als de persoon in kwestie al minstens anderhalf jaar leesonderwijs krijgt. Maar er zijn een paar signalen die er vroeger, dus voor het einde van het tweede leerjaar, op kunnen wijzen dat er mogelijk een leesprobleem is. In de laatste kleuterklas beginnen kinderen meestal al met letterherkenning en is er veel aandacht voor voorlezen, rijmpjes en liedjes. Signalen waar je op kan letten:
- Mijn kind spreekt veel woorden verkeerd uit.
- Mijn kind begrijpt de verhaaltjes die ik voorlees niet.
- Mijn kind kan de link tussen het voorlezen en de prentjes niet leggen.
- Mijn kind kan geen versjes of liedjes onthouden.
- Mijn kind herkent de eerste letter van zijn/haar naam niet.
- Mijn kind heeft geen belangstelling voor boekjes en briefjes.
- Er komt in mijn familie dyslexie voor.
Signalen in het eerste leerjaar
Vanaf het eerste leerjaar leren kinderen in België intensief lezen en schrijven. Je zou dus denken dat als er een probleem is, het hier meteen duidelijk zal zijn. Niets is minder waar! Elk kind moet namelijk door een heel leer- en ontwikkelingsproces op dit moment en dat gaat niet bij elk kind precies hetzelfde. De ene is erg vlot met lezen, de andere kan dan weer meteen rekenen met tientallen. Een echte diagnose stellen is dus zeker ook hier nog te vroeg, al kunnen er ook hier een aantal signalen duiden op dyslexie of een ander leesprobleem:
- Mijn kind kent de letters van het alfabet niet.
- Mijn kind kan geen reeksen onthouden. (dagen van de week, cijfers,…)
- Mijn kind is ongelukkig als het naar school moet of thuiskomt.
- Mijn kind zoekt uitvluchten om niet naar school te moeten.
- Mijn kind heeft vaak lichamelijke problemen.
- Mijn kind heeft gedragsproblemen.
- Er komt in mijn familie dyslexie voor.
Ik vermoed dyslexie, wat nu?
Herken je je kind in de bovenstaande kenmerken? Dan geven we je nog even een dubbelcheck met deze essentiële kenmerken van dyslexie (en/of dysorthografie, een spellingsprobleem):
- Mijn kind presteert onder zijn of haar niveau bij lezen en/of spellen. Ik merk dat dit niet overeenstemt met zijn/haar capaciteiten.
- Het probleem is echt hardnekkig. Intensief oefenen geeft niet het verwachte resultaat.
- Mijn kind heeft geen gevoel voor spelling. Hij/zij voelt niet aan wanneer een woord niet juist gespeld is. (Personen zonder dyslexie hebben deze herkenning wel, zonder erbij na te denken.)
- De regeltjes of strategieën die mijn kind leert worden geen automatisme. (Bijvoorbeeld: een oefening rond de d/t-regel loopt wel goed, maar buiten deze oefencontext, bij vermoeidheid of onder tijdsdruk, loopt het altijd mis.)
Herken je ook deze 4 criteria? Dan is er zeker sprake van dyslexie of dysorthografie. Het is een misverstand dat personen met lees- of spelproblemen altijd zeer lage scores behalen. Ze kunnen veel rechttrekken met intellectuele compensatie of door intensieve begeleiding.
Wat zijn nu de volgende stappen? Dat kan je lezen in deze blogpost : Mijn kind heeft dyslexie, wat nu?